Wat stellen we nu precies vast als we hier 'ja' tegen zeggen?

Onze VVD-fractie vond dit een lastig raadsvoorstel. Ik zal uitleggen waarom. In november stelden we de Middelburgse woonvisie vast. De grootste kritiek vanuit de raad was: er ontbreekt te veel inhoud. Veel onderwerpen worden ‘nog verder uitgewerkt’; volgende maand of begin volgend jaar komen we met een uitwerking. Die uitwerking ligt hier, maar niet op inhoud.

Als je het raadsvoorstel goed leest is het geen Uitwerkingsagenda, waarin inhoudelijke thema’s verder worden uitgewerkt, maar het is meer een plan van aanpak met een planning. Dus meer een letterlijke agenda: wanneer komt welk uitwerkingsvoorstel in de raad in 2023.

Tegelijkertijd vinden we dat riskant. De vraag rees bij ons: wat stellen we nu precies vast als we hiertegen ‘ja’ zeggen?

Wij denken dat we dan ‘ja’ zeggen tegen twee dingen:

1.     De planning. We spreken met elkaar af welke uitwerkingsnota wanneer in 2023 in de raad behandeld wordt. Meer niet. Bij elk onderwerp staan namelijk ook onderwerpen die in de nota komen, soms zelfs (onderwerp 4) met het woordje ‘verbod’ erbij. Wat we willen voorkomen is dat we via het vaststellen van dit raadsvoorstel impliciet instemmen met bepaalde inhoudelijke uitgangspunten. Dat doet geen recht aan het belang ervan. We hechten er aan dat we dat doen via afzonderlijke debatten en raadsvoorstellen. Waarbij we wel vinden dat sommige onderwerpen echt nog lang duren voordat we erover spreken en besluiten…

2.     Het proces. We spreken af hoe we participatie vormgeven. In de bijlage van dit raadsvoorstel – met de wat ons betreft misleidende naam ‘woonagenda’ - is opgenomen hoe bij de uitwerking van de diverse onderwerpen wordt omgegaan met het consulteren van partijen en met participatie. Op de onderwerpen waar dit van toepassing is, worden de corporaties betrokken in het proces. Dit geldt ook voor de Adviesraad Sociaal Domein, die heeft aangegeven hierop te willen adviseren c.q. meedenken. Voor bepaalde onderwerpen zal dat ook voor de wijkteams gelden. Als het gaat om de zoektocht naar nieuwe woonlocaties wordt voorgesteld om in afstemming met de raadswerkgroep Omgevingsvise met een participatievoorstel te komen.

Voorzitter, met deze twee zaken kunnen we instemmen. Planning en proces, omdat het nu eenmaal tijd nodig heeft en capaciteit. We stemmen via dit raadsvoorstel niet in met inhoudelijke uitgangspunten. Dat doen we t.z.t. per uitgewerkt deelonderwerp. 

In het raadsvoorstel was nog wel een besluit opgenomen dat moet voorkomen dat beleggers panden opkopen en gaan verhuren (aan bijvoorbeeld toeristen, arbeidsmigranten of waardoor starters op de woningmarkt geen kans krijgen). Dit zogenaamde 'anti speculatiebeding' geldt voor koopovereenkomsten en anterieure overeenkomsten die de gemeente sluit, voor woningen tot de NHG-grens (ongeveer € 400.000; 2023) tevens in combinatie met een zelfbewoningsplicht.

Uiteindelijk heeft de VVD niet ingestemd met het raadsvoorstel over de woonagenda, niet  omdat we tegen de planning en het proces zijn, maar omdat door een amendement/voorstel vanuit de raad het hierboven genoemde anti-speculatiebeding is verhoogd voor woningen tot 150% van de NHG-grens (= € 600.000). 

De VVD is van mening dat een grens tot € 400.000 goed is om onder andere starters een betere mogelijkheid op een betaalbare woning te geven. Een grens van € 600.000 vinden wij voor Middelburg niet goed te verdedigen (NB: in Amsterdam wordt een grens van € 500.000 gehanteerd). Door de gemeente moet worden aangetoond dat deze opkoopbescherming een geschikte en proportionele maatregel is in het optreden tegen de krapte op de woningmarkt in een bepaald gebied. 

Twee door de Middelburgse VVD ingediende moties (voorstellen) zijn door een meerderheid van de gemeenteraad aangenomen:

1) (zie bijlage 12-m-4) Een voorstel om bij de uitwerking van de toeristische visie (waarin ook toeristische verhuur en tweede woningbezit is opgenomen) aan de raad de resultaten voor te leggen van de per 1 juni 2022 geldende registratieplicht, vergezeld met de analyse en conclusies van deze resultaten met de effecten ervan op leefbaarheid én economie van Middelburg; En vervolgens de mogelijkheden aan te geven wat de effecten van (eventuele) regulerende maatregelen zijn. (De motie is met 17 stemmen voor en 12 tegen aangenomen. De fracties van GroenLinks/PvdA, VVD, ChristenUnie, CDA en SP hebben 'voor' gestemd)

2) (zie bijlage 12-m-3) Een voorstel voor het vraaggericht bouwen - vanuit wensen van wonen/inwoners en werken/werkgevers - en een snelle doorstroming als uitgangspunten te hanteren in de uitwerking van de woonagenda. Met specifieke aandacht voor het aantrekken en behouden van jongeren, gezinnen en specifieke arbeidsmarktprofessionals. (De motie is met 22 stemmen voor en 7 tegen aangenomen. De fracties van GroenLinks/PvdA, VVD, LPM, CDA, D66 en FvD hebben 'voor' gestemd)

In 2023 zal de gemeenteraad diverse, mogelijk ingrijpende, besluiten moeten nemen die van invloed zijn op de woningmarkt, de leefbaarheid en de economie. De Middelburgse VVD vindt dat we moeten doen wat nodig is om zowel (betaalbare) woningen te houden voor onze (toekomstige) inwoners, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid én de economisch effecten van, eventuele, regulerende maatregelen. Daarbij is het nodig dat we de maatregelen baseren op goede informatie en goed kunnen onderbouwen dat ze ook zorgen voor het gewenste effect.